ในประเทศไทย ค่าเรียนระดับปริญญาเอก (Ph.D.) จะแตกต่างกันไปตามมหาวิทยาลัยและสาขาวิชา แต่ถ้าพูดถึง **สาขาที่ค่าเรียนถูกที่สุด** โดยทั่วไปมักจะเป็นสาขาทาง **สังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ หรือการศึกษา** โดยเฉพาะหากเรียนในมหาวิทยาลัยของรัฐ และในระบบภาคปกติ (ไม่ใช่ภาคพิเศษ/นานาชาติ)
### ตัวอย่างสาขาที่มักมีค่าเรียนถูก
- การศึกษา / การบริหารการศึกษา
- รัฐศาสตร์ / สังคมวิทยา / มานุษยวิทยา
- ภาษาไทย / วรรณกรรม / ภาษาศาสตร์
- พุทธศาสนา / ปรัชญา
- ประวัติศาสตร์
---
### มหาวิทยาลัยที่ขึ้นชื่อว่าค่าเรียนถูก
1. **มหาวิทยาลัยของรัฐ (ภาคปกติ)** เช่น:
- มหาวิทยาลัยบูรพา
- มหาวิทยาลัยราชภัฏต่างๆ
- มหาวิทยาลัยศิลปากร
- มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
- มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (บางสาขา)
2. **ค่าเรียนโดยประมาณต่อหลักสูตร (3 ปี)**
- ราวๆ **150,000 - 250,000 บาท** ตลอดหลักสูตร
- หากมีทุนการศึกษาหรือเป็นอาจารย์อยู่แล้ว บางแห่งมีลดค่าเรียนหรือให้เรียนฟรี
---
### เคล็ดลับในการเลือกเรียนแบบประหยัด:
- สมัครทุนรัฐบาล เช่น ทุน ก.พ. ทุน พสวท.
- สมัครเป็นอาจารย์พิเศษหรือผู้ช่วยวิจัยในคณะ
- เลือกเรียนในจังหวัดบ้านเกิดเพื่อลดค่าครองชีพ
---------------------------------------------------------------
การหาคำตอบว่าปริญญาเอกสาขาใดมีค่าเรียนถูกที่สุดในประเทศไทยนั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น มหาวิทยาลัย (รัฐหรือเอกชน), สาขาวิชา, รูปแบบการเรียน (ภาคปกติหรือภาคพิเศษ), และการปรับเปลี่ยนค่าเทอมตามปีการศึกษา ซึ่งข้อมูลอาจแตกต่างกันไปตามแหล่งที่มาและเงื่อนไขของแต่ละสถาบัน อย่างไรก็ตาม จากการวิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปในปัจจุบัน (ณ วันที่ 4 เมษายน 2568) สามารถสรุปได้ดังนี้:
### มหาวิทยาลัยที่มีค่าเรียนปริญญาเอกค่อนข้างถูก
1. **มหาวิทยาลัยราชภัฏ**
- มหาวิทยาลัยในกลุ่มราชภัฏมักมีค่าเทอมที่ไม่สูงมาก โดยเฉพาะหลักสูตรปริญญาเอกในสาขาที่ไม่ต้องใช้อุปกรณ์หรือทรัพยากรพิเศษ เช่น **สาขาการบริหารการศึกษา** หรือ **สาขาศิลปศาสตร์**
- ค่าเทอมเฉลี่ยต่อเทอมอาจอยู่ที่ประมาณ 20,000–40,000 บาท (ขึ้นอยู่กับสาขาและจำนวนหน่วยกิต)
- ตัวอย่าง: มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์ หรือ มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด มีค่าใช้จ่ายรวมตลอดหลักสูตรประมาณ 150,000–200,000 บาท
2. **มหาวิทยาลัยรามคำแหง**
- เป็นมหาวิทยาลัยเปิดที่มีชื่อเสียงเรื่องค่าเทอมถูก โดยคำนวณตามหน่วยกิต
- ปริญญาเอกบางสาขา เช่น **สาขารัฐประศาสนศาสตร์** หรือ **สาขาการศึกษา** อาจมีค่าใช้จ่ายรวมตลอดหลักสูตรต่ำกว่า 100,000 บาท (ขึ้นอยู่กับจำนวนหน่วยกิตที่ลงและค่าธรรมเนียมอื่น ๆ)
- เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการเรียนแบบยืดหยุ่นและประหยัดงบ
3. **มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช**
- อีกหนึ่งมหาวิทยาลัยเปิดที่เน้นการเรียนทางไกล ค่าเทอมคำนวณตามชุดวิชา
- สาขาที่ไม่ซับซ้อน เช่น **สาขาการจัดการ** หรือ **สาขาสังคมศาสตร์** อาจมีค่าใช้จ่ายต่อเทอมเริ่มต้นที่ 10,000–20,000 บาท รวมตลอดหลักสูตรประมาณ 100,000–150,000 บาท
### สาขาที่มักมีค่าเรียนถูก
สาขาที่ไม่ต้องใช้ทรัพยากรหรือห้องปฏิบัติการพิเศษมักมีค่าใช้จ่ายต่ำกว่า เช่น:
- **สาขาการบริหารการศึกษา** (Education Administration)
- **สาขารัฐประศาสนศาสตร์** (Public Administration)
- **สาขาสังคมศาสตร์** (Social Sciences)
- **สาขาศิลปศาสตร์** (Liberal Arts)
เมื่อเทียบกับสาขาที่ต้องใช้ทรัพยากรสูง เช่น **วิทยาศาสตร์**, **วิศวกรรมศาสตร์**, หรือ **แพทยศาสตร์** ซึ่งค่าเทอมอาจสูงถึง 300,000–500,000 บาทตลอดหลักสูตร
### ข้อสรุป
จากข้อมูลทั่วไป **สาขาการบริหารการศึกษา** หรือ **รัฐประศาสนศาสตร์** ที่มหาวิทยาลัยรามคำแหง หรือ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช น่าจะเป็นตัวเลือกที่มีค่าเรียนถูกที่สุดในไทย โดยอาจต่ำถึงหลักแสนบาทตลอดหลักสูตร อย่างไรก็ตาม แนะนำให้ตรวจสอบข้อมูลล่าสุดจากเว็บไซต์ของมหาวิทยาลัยที่สนใจ เนื่องจากค่าเทอมอาจมีการเปลี่ยนแปลงตามนโยบายแต่ละปี และบางแห่งมีทุนการศึกษาหรือตัวเลือกผ่อนชำระที่ช่วยลดภาระได้อีก
-----------------------------------------------